Indywidualnie dobrana dieta – kluczowy element leczenia SIBO i przywracania równowagi jelitowej

Dietetyk funkcjonalny Joanna Hochhold

Zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, znany jako SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), to schorzenie, w którym dochodzi do nadmiernego namnażania się bakterii w jelicie cienkim. Objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha, nadmierne gazy, biegunki, zaparcia czy nietolerancje pokarmowe mogą znacząco obniżać jakość życia. Leczenie SIBO jest złożone i wieloetapowe, a jednym z jego kluczowych elementów – obok farmakoterapii – jest odpowiednio dobrana, specjalistyczna dieta.

Dlaczego dieta ma tak duże znaczenie w leczeniu SIBO?

Bakterie, które nieprawidłowo kolonizują jelito cienkie, odżywiają się tym, co zjemy – zwłaszcza fermentującymi węglowodanami. Dieta może więc albo podsycać ich nadmierny rozrost, albo skutecznie ograniczać ich rozwój, przywracając równowagę mikrobiologiczną w jelitach.

Właściwie zaplanowana dieta:

• Ogranicza dostępność pożywienia dla niepożądanych bakterii, zmniejszając ich ilość.

• Łagodzi objawy takie jak wzdęcia, bóle brzucha czy niestabilny rytm wypróżnień.

• Wspiera regenerację błony śluzowej jelit, poprawiając wchłanianie składników odżywczych.

• Pomaga odbudować prawidłową mikroflorę jelitową po zakończeniu antybiotykoterapii lub leczenia przeciwdrobnoustrojowego.

Indywidualizacja diety – konieczność, nie opcja

Nie istnieje jedna uniwersalna dieta skuteczna dla wszystkich pacjentów z SIBO. Choć często punktem wyjścia jest jedna z popularnych diet (np. dieta low-FODMAP, SIBO Bi-Phasic Diet czy Specific Carbohydrate Diet), ich stosowanie bez indywidualnego dopasowania może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Każdy przypadek SIBO jest inny:

• Różni się dominującym typem bakterii (SIBO metanowe, wodorowe, siarkowodorowe).

• Może współwystępować z innymi zaburzeniami, jak IBS, celiakia, nietolerancje pokarmowe, refluks czy candidiasis.

• Ma odmienną przyczynę pierwotną (np. zaburzenia motoryki jelit, niedokwaśność żołądka, choroby autoimmunologiczne).

Dlatego tak ważne jest, aby dietę opracował specjalista, który nie tylko uwzględni typ SIBO, ale też ogólny stan zdrowia, styl życia i indywidualną tolerancję pokarmową pacjenta.

Co jeszcze warto wiedzieć?

• Zbyt restrykcyjna dieta stosowana zbyt długo może pogłębić dysbiozę i prowadzić do niedoborów.

• Obserwacja objawów i regularna kontrola są niezbędne – zarówno pod kątem skuteczności, jak i bezpieczeństwa terapii.

• W niektórych przypadkach konieczne jest wsparcie suplementacyjne (enzymy trawienne, probiotyki – dobrane indywidualnie, nie na własną rękę).

Podsumowanie

Dieta w leczeniu SIBO to nie tylko chwilowe „ograniczenie cukru i nabiału”. To precyzyjne, indywidualne narzędzie terapeutyczne, które może realnie wpłynąć na sukces leczenia. Właściwie dobrana dieta łagodzi objawy, wspiera regenerację przewodu pokarmowego i odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu nawrotom choroby. Właśnie dlatego współpraca z doświadczonym dietetykiem klinicznym powinna być integralną częścią planu leczenia każdego pacjenta z SIBO.